در قسمت قبلی، مشخصات سیستم و انتظارات سادهای که بعد از نصب از ویندوز 8 داشتم را تشریح کردم. در این قسمت به بررسی فرآیند نصب ویندوز خواهم پرداخت.
فرآیند نصب ویندوز 8 بسیار شبیه برادر بزرگترش یعنی ویندوز 7 است. راهاندازی سیستم با دیسک نصب ویندوز، انتخاب گزینه نصب، تنظیم زبان، انتخاب نوع ویندوز، پذیرفتن موافقتنامه کاربر نهایی و تعیین محل نصب ویندوز، مواردی شبیه تمام نسخههای قبلی ویندوز هستند. حتی قاب پنجرهها، دکمههای کنترلی و . . . هنوز به سبک مترو در نیامدهاند و با گرافیک و ظاهر درخشنده و سهبعدی Aero دیده میشوند. تنها نشانه از سادهسازیهای رابط کاربری (که بعد از نصب شاهد آن خواهیم بود)، پسزمینه آبی تیرهای است که مایکروسافت برای برنامه نصاب انتخاب کرده و بیش از Modern UI، یادآور دوران نصب ویندوز 95 و 98 است!
در اسکرینشاتهای زیر دو پنجره نخست نصب ویندوز 8 را مشاهده میکنید. برای اینکه بتوانم این اسکرینشاتها را تهیه کنم، مجبور شدم ویندوز را به صورت مجازی نصب کنم. جالب این بود که Virtual PC خود مایکروسافت نمیتواند ویندوز 8 را به عنوان سیستم مهمان روی میزبان ویندوز 7 نصب کند. من برای این کار از Virtual Box اوراکل استفاده کردم.
پس از این پنجرهها با گزینه وارد کردن سریال ویندوز مواجه میشویم. نسخه ویندوزی که نصب خواهد شد بستگی به سریال وارد شده در این مرحله دارد. در این جا نخستین نشانههای بهینهسازی برای لمس هم دیده میشوند. با کلیک یا لمس دکمهای که در انتهای کادر شماره سریال قرار دارد، صفحه کلید مجازی نصاب ویندوز ظاهر میشود. این اولین و آخرین باری است که برای دیدن این صفحه کلید مجازی باید جایی کلیک کنید یا اصلا دکمهای برای آن دیده میشود. پس از نصب در صورتی که روی یک کادر متنی کلیک کنید و سیستم شما لمسی باشد، این صفحه کلید خود به خود نمایش داده خواهد شد. البته نکته عجیب اینکه اگر به جای استفاده از کلید ESC، این صفحه کلید لمسی را با استفاده از دکمه Close آن ببندید، دیگر قادر به اجرای دوباره آن نخواهید بود!
بعد از وارد کردن شماره سریال، باید معماری سیستم مقصد (32 بیتی یا 64 بیتی) را مشخص کرد. من برای نصب حالت 64 بیتی و نسخه Professional ویندوز 8 را انتخاب کردم. پس از آن نوبیت به همان EULAهای کذایی میرسد که معمولا هیچوقت رغبتی برای خواندن آنها نداریم. این جا یکی دیگر از نشانههای Modern UI نیز دیده میشود. اسکرولبارهایی که به شدت تخت و ساده شده و به صورت یک مربع خاکستری دیده میشوند.
پس از این مراحل برای ارتقای ویندوز قبلی و حفظ تمام برنامهها و تنظیمات (تا حد ممکن) باید گزینه Upgrade و در غیر اینصورت گزینه Custom را انتخاب کرد. من کار را با گزینه Custom ادامه دادم و پس از فرمت کردن درایو ویندوز 7 قبلی، یک نصب تمیز ویندوز 8 را شروع کردم. نمایش پیشرفت مراحل نصب ویندوز نیز دقیقا مانند نسخههای قبلی است.
پس از تمام شدن این مراحل سیستم از نو راهاندازی میشود و از این لحظه رسما ویندوز 8 است که اختیار سیستم را به دست گرفته است. درست از همین جا هم سادگی رابط کاربری خود را نشان میدهد. لوگوی به شدت ساده ویندوز بدون درخشش و رنگ و انیمیشن و گردش ساده نقاط برای نمایش روند کار، نشانهای از چیزی هستند که در انتظار کاربر خواهد بود. این نقاط دقیقا در رابط کاربری Outlook جدید مایکروسافت هم مورد استفاده قرار گرفتهاند با این تفاوت که در رابط تحت وب Outlook، حرکت نقاط افقی است.
بعد از بالا آمدن ویندوز، در مرحله نخست، نام سیستم و تم رنگی مورد نظر کاربر پرسیده میشود. همان طور که میبینید، دیگر از دکمه صفحه کلید لمسی خبری نیست. تمهای رنگی نیز تنها دو چیز را تعیین میکنند: رنگ غالب پسزمینه محیط کار و رنگ عناصر کنترلی نظیر دکمهها. پس از آن درست همانند زمانی که اینترنت اکسپلورر را برای بار نخست اجرا میکنید، برای انجام تنظیمات دو گزینه پیش رو دارید. گزینه ساده همان حالت Express است که از تنظیمات پیشفرض مایکروسافت استفاده میکند و گزینه دشوار حالت Custom است که تنظیمات را مرحله به مرحله از شما خواهد پرسید. البته به صورت معمول انتخاب گزینه Express واقعا سریعتر و معقولتر خواهد بود، اما برای دیدن گزینههای مختلف من حالت Custom را انتخاب کردم.
در گام نخست شخصیسازی تنظیمات، فعال یا غیرفعال بودن اشتراک فایل و . . . پرسیده میشود. سپس تنظیمات مربوط به نصب خودکار بهروزرسانیها و حریم شخصی انجام میپذیرد. در صفحه بعد از کاربر خواسته میشود تا در صورت تمایل، اطلاعات تجربه نصب و کار خود را برای بهبود محصولات و خدمات با مایکروسافت به اشتراک بگذارد. بالاخره در آخر هم تنظیمات جستوجوی آنلاین برای یافتن راهحل مشکلات پیش رو و همینطور تنظیمات مربوط به موقعیت مکانی و دسترسی Appها به اطلاعات شخصی، انجام خواهد شد. نکته جالب دکمههای On و Off است که به صورت اسلایدر طراحی شدهاند ولی حداقل با تم رنگی پیشفرض، دیدن تفاوت میان حالت On و Off به سادگی ممکن نیست. این طراحی هرچند نه دقیقا، اما بسیار شبیه تنظیمات محصولات اپل و حتی نسخه سوم میزکار Gnome در لینوکس است. اما در این دو مورد، کنتراست آشکاری میان حالت روشن و خاموش دیده میشود. برای تغییر وضعیت این کلیدها لازم نیست چیزی را Drag کرد بلکه تنها کلیک روی کادر کلید کافی است.
مرحله بعد ساخت حساب کاربری است. در این مرحله ویندوز به صورت پیشفرض تصمیم دارد حساب کاربری سیستم را به حساب کاربری شما در مجموعه سایتهای مایکروسافت (Live ID)، متصل کند. البته میتوان یک حساب کاربری آفلاین هم ساخت، اما لینک این کار در گوشهای دورافتاده در پایین صفحه قرار دارد و تازه پس از کلیک کردن آن، مایکروسافت باز هم با تعریف از مزایای حساب آنلاین سعی میکند شما را استفاده از آن تشویق کند. در نهایت اگر باز هم راضی نشدید صفحه ساخت حساب کاربری آفلاین را مشاهده خواهید کرد. یک نکته جالب در ویندوز 8 این است که در کنار تمام کادرهای وارد کردن گذرواژه (در برنامههای پیشفرض ویندوز) کلیدی تعبیه شده است که با کلیک و نگه داشتن آن میتوانید، گذرواژه تایپ شده را موقتا ببینید.
پس از این مراحل ویندوز با نمایش پیغامهایی خودمانی (از دید من تصنعی) و عوض کردن دایم رنگ پسزمینه سعی میکند شما را تا تکمیل مراحل ساخت حساب و قابل استفاده شدن سیستم، سرگرم نگاه دارد. البته یک نکته جالب و تا حدی مفید این است که در یک مقطع کوتاه ویندوز با نمایش یک ویدیوی آموزشی کوتاه، به کاربر پیشنهاد میکند که لمس (یا کلیک) گوشههای مختلف صفحه نمایش را امتحان کند و به این ترتیب به صفحه Start، نوار Charm و امکاناتی مشابه دسترسی پیدا کند. تصاویری که در ادامه میبینید، پیغامهای مختلف برنامه نصاب را نشان میدهند.
این فرآیند نصب روی سیستم من حدود 25 دقیقه طول کشید و در نهایت پس از طی همه این مراحل، با وارد کردن گذرواژه، توانستم صفحه Start ویندوز ۸ را ببینیم. تصویر زیر که حالت پیشفرض این صفحه را پس از یک نصب تمیز و ساده نمایش میدهد، دیگر به ماشین مجازی مربوط نیست و مستقیما از دسکتاپ کامپیوتر خودم گرفته شده است. البته چون من برای ساخت حساب کاربری از Live ID استفاده کردم، همانطور که در کاشی بالا سمت چپ میبینید، آخرین ایمیلهایم در App ایمیل ویندوز دیده میشوند.
در قسمت بعدی از تبدیل یک سیستم خام به ابزاری قابل استفاده و آمادهسازی نرمافزارها حرف خواهم زد.